Minister Hermans informeert Kamer over stand van zaken nieuwbouw kerncentrales

Nieuwsbericht | 22-11-2024 | 09:51

Financiering

Het afgelopen jaar heeft er een marktconsultatie plaatsgevonden. Het ministerie van KGG zoekt samen met bedrijven naar mogelijkheden voor een financieringsmodel voor de nieuwbouw van kerncentrales. Een belangrijke conclusie uit deze onderzoeken is de verwachting dat de overheid het grootste deel van de bouw van de nieuwe kerncentrales moet financieren. De benodigde investering voor de bouw van de kerncentrales in Nederland is nog niet bekend. De resultaten van de technische haalbaarheidsstudies en de onafhankelijke review daarvan, bieden eerste inzichten over de kosten. De komende maanden werkt het kabinet de verschillende opties voor de financiering van de kerncentrales verder uit.  

Technische haalbaarheidsstudies

In de technische haalbaarheidsstudies zijn EDF, KHNP en Westinghouse gevraagd te onderzoeken of hun ontwerpen voldoen aan de Nederlandse wet- en regelgeving, of ze op een terrein binnen de locatie Borssele passen, wat de benodigde bouwtijden zijn en wat de mogelijke kosten zijn. De eerste fase van deze studies is nu afgerond. Op dit moment vindt een 'third party review’ plaats: een derde onafhankelijke partij controleert de conceptresultaten van de technische haalbaarheidsstudies en marktconsultatie.  

Eerste fase projectprocedure (locatiekeuze)

De projectprocedure Nieuwbouw Kerncentrales leidt tot de keuze van de locatie voor de nieuwbouw van de eerste twee kerncentrales. In de procedure worden verschillende alternatieve locaties onderzocht en gelijkwaardig gewogen. In september is aangegeven dat er binnen vier gebieden naar mogelijke locaties voor de nieuwbouw wordt gezocht: Sloegebied, Terneuzen, Maasvlakte I en Maasvlakte II.  

Uit de beoordeling van de reacties op het Voornemen en Voorstel Participatie (februari 2024) is ook het gebied Eemshaven naar voren gekomen. Dit gebied lijkt te voldoen aan de (zuiver inhoudelijke) eisen voor de vestiging van kerncentrales. Dit betekent dat het kabinet formeel moet kijken of er ook binnen de Eemshaven locaties zijn die als kansrijk aangemerkt kunnen worden voor de bouw van twee kerncentrales. Uiteindelijk wordt in de concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau gemotiveerd welke concrete locaties in het milieueffectonderzoek (plan-MER) worden onderzocht. 

Het kabinet is zich bewust van de gevoeligheden in Groningen en hoort de bestuurlijke wensen van zowel de Kamer, Provinciale Staten en de gemeenteraad van Het Hogeland hierover. De minister onderzoekt daarom juridisch of en zo ja op welke gronden Eemshaven buiten de procedure gelaten kan worden. Daarbij wordt het beleid van het kabinet om Eemshaven te schrappen als waarborgingslocatie doorgezet. Dit is eerder vastgesteld in het Programma Energiehoofdstructuur1 (PEH). Hiervoor wordt het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) gewijzigd. Het voorstel voor deze wijziging wordt in de loop van volgend jaar aan de Kamer voorgelegd. 

Het ministerie gaat de komende periode in overleg met alle betrokken gemeenten, provincies en havenbedrijven om te onderzoeken of er in de gebieden die in beeld zijn, locaties zijn die mogelijk geschikt zijn, of zijn te maken, voor de bouw van twee kerncentrales. Zo snel mogelijk in 2025 wordt het onderzoeksplan (de concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau) en het participatieplan ter inzage gelegd. In deze documenten wordt beschreven welke locaties in Nederland nader worden onderzocht en hoe de omgeving betrokken wordt bij de besluitvorming.  

Rijk-Regiopakket

De gemeente Borsele en de provincie Zeeland hebben gewerkt aan een regionaal voorwaardenpakket. Zij hebben hun inwoners gevraagd welke voorwaarden zij stellen aan de komst van grote energieprojecten in de regio, waaronder mogelijk twee nieuwe kerncentrales. Om op een juiste manier gehoor te geven aan beide voorwaardenpakketten werkt het ministerie van Klimaat en Groene Groei samen met de provincie Zeeland en gemeente Borsele aan een Rijk-Regiopakket. Dit pakket is bedoeld om de impact op de leefomgeving te verminderen en een impuls te geven aan de regio.  

Afgelopen september heeft minister Hermans haar eerste reactie op de voorwaarden gegeven en hebben deze partijen een intentieverklaring ondertekend en Raymond Knops als gebiedsverbinder, aangesteld. Hij vervult een onafhankelijke brugfunctie tussen de verschillende partijen om tot een Rijk-Regiopakket te komen. Begin 2025 presenteert Raymond Knops zijn eerste bevindingen.  

Op dit moment wordt enkel in Zeeland gewerkt aan een Rijk-Regiopakket, vanwege het aanwijzen van Borssele als voorkeurslocatie voor de bouw van 2 kerncentrales. Als voor een andere locatie wordt gekozen voor de bouw van twee kerncentrales, gaat het kabinet met de betreffende regio in gesprek gaan over een Rijk-Regiopakket.  

Voorbereidingen voor een derde en vierde kerncentrale

Het kabinet heeft in het regeerprogramma aangegeven in plaats van twee, vier nieuwe kerncentrales in Nederland te willen bouwen. De waarde van vier centrales voor het energiesysteem wordt uitgewerkt in de actualisatie van het Programma Energiehoofdstructuur. Eén of meer scenario’s met meer kerncentrales (grote en kleine) op verschillende locaties in energiesysteem worden doorgerekend op netimpact en ruimtelijke effecten. Op voorhand is geen enkel gebied in Nederland daarvoor uitgesloten. Voor de uitbreiding van de plannen naar een derde en vierde kerncentrale wordt de kennis en ervaring gebruikt die de afgelopen tijd is opgedaan. Denk bijvoorbeeld aan de technische haalbaarheidsstudies, een groot gedeelte van de resultaten hiervan is ook bruikbaar voor andere locaties in Nederland, zoals wet- en regelgeving, economische aspecten en een deel van het ontwerp.